Dit filmpje over mobiel bellen in 1999 vond ik via een ex-collega op Facebook. Ik bleek niet de enige die het had gezien, het waarde vrij snel rond op de sociale media. Hij is dan ook heel herkenbaar (voor ons oudjes) en zet je aan het denken. Over de invloed van techniek op ons gedrag en onze mentaliteit.
Een van de comments die bij het filmpje stond was: wat waren we toen nog relaxed!
Mensen die aangeven dat ze echt niet de hele tijd bereikbaar hoeven te zijn, dat ze later via het antwoordapparaat wel horen welke berichten er voor hen zijn. Dat soort mensen zijn tegenwoordig inderdaad een zeldzaamheid.
Bereikbaar zijn
Mijn eerste mobieltje schafte ik aan in 2001. Ik begon met free lancen en wilde niet de hele tijd thuis op een telefoontje zitten wachten. Dat je gewoon al boodschappend in de AH bereikt kon worden was voor mij een verademing. En wat een efficiënt gebruik van je tijd!
Met de smartphone is dat nog verder geïntensifieerd. Elk verloren ogenblik zijn we in staat iets al dan niet nuttigs op onze mobiel te doen. En dat doen we dan ook. Volgens Jon Kraus maar liefst zo’n 27 keer per dag. Naast andere verslavende zaken waar ik eerder al over schreef, is er volgens Kraus bij de smartphone ook sprake van het fruitmachine-effect: je weet nooit wanneer je beloond wordt (lees: een interessant berichtje krijgt), dus blijf je er maar mee doorgaan.
Verloren ogenblikken
Het afgelopen jaar is door meerdere auteurs en onderzoekers naar voren gebracht dat al die afleiding, het multitasken en de angst iets te missen niet goed voor ons zijn. We zouden juist gebaat zijn bij de verloren ogenblikken: het zijn de momenten waar je creativiteit en reflectie de ruimte krijgen.
Maar hoe leg je kinderen (en volwassenen) nou uit dat het goed is om je te vervelen? Dat het helemaal niet nodig is 3 á 4.000 berichtjes per maand aan je vrienden te versturen, of gelijk te reageren op een mail, WhatsApp, sms, Twitter-mention of DM, Facebookbericht of chat? Dat het goed is om eens een avondje geen media te gebruiken? Dat het ook leuk is de mensen om je heen weer eens te zien?
Dat is een bewustwordingsproces dat je samen aan moet gaan.
Zo oefen ik bijvoorbeeld met leerlingen met concentratie en afleiding (hoe ervaren ze dat?), laat ik hen nadenken over de consequenties voor hun slaap en hoe ze sociale media nog meer kunnen gebruiken dan alleen voor contact met hun vrienden (focus, in plaats van steeds maar reageren op prikkels). En het zal misschien menig ouder en docent verrassen, maar pubers zijn het eigenlijk best met bovenstaande eens. Laten we weer baas worden over onze eigen tijd!
