opvoeding en internet

Hoewel de noodzaak door iedereen inmiddels wel wordt erkend, is mediawijsheid bij de meeste scholen niet ingebed in het curriculum.

Er wordt bijvoorbeeld wel een project aan cyberpesten gewijd, een (gast)les gegeven over social media of online imago en de mediathecaris vertelt wat over zoeken op het internet, maar dat is het vaak wel.

Theoretisch kader

De Onderwijsinspectie toetst er niet op, en onderzoek naar mediawijsheidvaardigheden bij leerlingen is pas nu zo’n beetje op gang. Als gevolg hiervan weten scholen eigenlijk nog steeds niet wat het niveau is van mediawijsheid bij hun leerlingen, hoe je dat zou moeten verbeteren en tot welke hoogte dan.

Zonder theoretisch kader voor toetsing en het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn, is het lastig effectief les te geven in mediawijsheid. Hoeveel iPads je op school ook hebt.

Hoe mediawijs zijn de leerlingen?

Hiermee heb ik mijn praktijk als mediacoach uiteraard ook mee te maken. Als ik in een klas kom voor een gastles, heb ik geen compleet beeld van de uitgangssituatie. Hebben ze allemaal smartphones, of überhaupt internet thuis? Zoja, wat doen ze daar dan precies mee? Denken ze na over wat ze op social media doen? Hoe is het gesteld met hun zoekvaardigheden? Hoe gaan ze om met cyberpesten? En met het scheiden van nep/waar nuttig/onzin enzovoorts op internet?

Kortom: hoe is het gesteld met hun mediawijsheidcompetenties?

Omdat er op school geen structurele aandacht aan wordt besteed, en de ene leerling wel een oudere broer of zus of mediawijze ouders heeft die het ze allemaal uitlegt en de ander niet, zijn de verschillen tussen de leerlingen groot.

Beginsituatie bepalen

Ik probeer voor mijn les uit te vinden hoe de leerlingen ervoor staan door ze een korte enquête vooraf af te nemen, en de school en docenten te ondervragen. En uiteraard hou ik mezelf op de hoogte over de algemene stand van zaken over jongeren en internet vanuit de theorie, dat wil zeggen alles wat ik online kan vinden aan nieuws en onderzoek.

Vandaar uit bepaal ik wat ik de leerlingen zou willen leren. Dit heeft meestal te maken met reflectie op hun online gedrag. In de hoop dat ze dit gaan toepassen in diverse situaties. Of dat dan ook gebeurt is bij een op zichzelf staande gastles niet goed na te gaan.

Competentiemodel

Gelukkig zijn er inmiddels wel handvatten te vinden die scholen en mediacoaches kunnen gebruiken, zoals het mediawijsheidcompetentiemodel van Mediawijzer.net, waarin  verschillende niveaus zijn opgenomen. Hoe je dit dan vervolgens zou moeten meten en toetsen is (nog steeds) vers twee.

Mediawijzer gaat daarmee aan de slag voor het basisonderwijs. En ik ben bezig met een toets en methodiek voor het voortgezet onderwijs. Wil je met mij meedenken? Ik hoor ik het graag!